HAC VE UMRE, ŞARTLARI, EDASI, ÇEŞİTLERİ, HÜKÜMLERİ, FARZLARI, VACİPLERİ, İHRAM (DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ KONU ANLATIMLAR, DERS NOTLARI)
Hac sözlükte; ta'zim edilecek yer ve makamlara ziyarette bulunmaktır. Hac şer'i bir terim olarak şöyle tarif edilir: İbadet maksadıyla Arafat'ta belirli vakitte bir süre durmaktan, daha sonra Beytûllah'ı usûlüne göre ziyaret etmekten ibaret olan ve İslam'ın şartlarından birisini teşkil eden mali ve bedeni bir ibadettir. Haccın Zamanı Zilhicce ayıdır.
HACCIN FARZ OLMASININ ŞARTLARI1. Müslüman Olmak. 2. Ergin ve Akıllı Olmak 3. Hür Olmak. 4. Haccı ifaya gücünün yetmesi ( istitaa )
HACCIN EDASININ FARZ OLMASININ ŞARTLARI
1. Beden sağlığı ve sağlamlığı 2. Gerekli maddi güce sahip olmak, 3. Yol emniyeti:
HACCIN ÇEŞİTLERİ
A - İfrad haccı: Yalnız hac yapmaya niyet edilince, buna ifrad haccı denir.
B -Temettu haccı: Hac aylarında önce umre için ihrama girip, umreyi tamamladıktan sonra, aynı yılın hac aylarında hac için yeniden ihrama girerek yapılan hacca “temettu haccı” denir. Burada umre ve hac ayrı ayrı ihramla ifa edilmektedir.
C - Kıran haccı: Aynı hac mevsimi içinde umre yaptıktan sonra ihramdan çıkmadan yapılan hacca, “ kıran haccı ”; Kişi, umre ile haccı beraber yapmak üzere ihrama girer; umreyi tamamlar, ihramdan çıkmadan Hac görevini de tamamlar.
HAC FİİLLERİNİN HÜKÜMLERİ
Hac SURESİnce yapılan, farz, vacip veya sünnet niteliğindeki haccın fiillerine “ Menasik ” denir. Bu menasikten farz olanlara rükün adı verilir.
A - Haccın Rükünleri (Farzları):
1- İhram: Hac dışında yapılması mübah olan bazı şeyleri kendisine haram kılmak demektir. Hanefilere göre, ihram haccın rüknü değil şartıdır. Bu da niyet ve telbiye ile gerçekleşir. Hac veya umreye yahut her ikisine niyet etmek ve Allah için telbiye getirerek ihrama girmekle hac ibadeti başlamış olur.
2- Vakfe: Arafe günü, güneşin zevalinden, kurban bayramının birinci günü şafak sökünceye kadar, Arafat'ta kısa bir süre de olsa durmak
3- Tavaf: Tavaf, sözlükte; ziyaret etmek, birşeyin etrafında dolaşmak demektir. Bir terim olarak; Kabe -i Muazzama'nın etrafında yedi defa dolaşmak, anlamına gelir.
B - Haccın Vacipleri
1) Sa'y: Safa ile Merve arasında yedi şavtlık sa'yı yapmak,
2) Müzdelife'de vakfe
3) Mina'da şeytan taşlamak
4) Tıraş olmak veya saçları kısaltmak (halk veya taksir)
5) Veda tavafı ( Sader ): Hacıların Mekke'den ayrılacakları zaman, son olarak Kabe'yi Muazzama'yı tavaf etmeleri vaciptir.
İHRAMLIYA YASAK OLAN FİİLLER
A - Dikişli Giysiler: Erkeğin ihrama girmesiyle, başının tamamını veya bir bölümünü, dikişli veya dikişsiz bir örtüyle örtmesi haramdır. Kadın, ihramda üç konuda erkekten ayrılır: Dikişli elbise giymek, mest giymek ve başını örtmek.
B - Bedenini Rahatlatmak: İhramlının kokulanmak, saç ve kılları gidermek, tırnak kesmek ve benzeri yollarla rahatlaması caiz görülmemiştir.
C - Cinsel Yasaklar: Evlilik akdi, cinsi münasebet ve münasebete yol açan şeylerle ilgli yasaklar bunlar arasındadır.
HACLA İLGİLİ UYGULAMA
1) İhrama girmek.
2) Hacerü'l - Esved köşesinden başlanarak kudûm tavafı yapılır.
3) Sa'y . Safa ile Merve arasında, dört defa Safa'dan Merve'ye, üç defa da Merve'den Safa'ya gider gelir.
4) Yalnız hacca niyet eden kimse, sa'y'dan sonra Mekke'de yine ihramlı olarak kalır; dilediği zaman Beytullah'ı nafile tavaf eder. Zilhiccenin sekizinci günü Mina'ya gider, orada kalır.
5) Arafat'ta kalış. Arafe günü, güneşin doğmasından sonra Mina'dan Arafat'a gider. Öğle ve ikindi namazlarını imamla birlikte birleştirerek kılar (cem’i takdim). Haccın vakfe rüknünü ifa ettikten sonra, güneşin batışını müteakip Müzdelife'ye geçer.
6) Müzdelife'de gecelemek. Müzdelife; Mina ile Arafat arasındadır. Hacılar, burada bayram akşamı, akşamla yatsı namazını, şafak kaybolduktan sonra birleştirerek kılarlar (cem’i te’hir) ve güneş doğmadan önce Mina'ya gidilir.
7) Şeytan taşlama. Bayramın birinci günü, Akabe cemresine yedi tane küçük taş atılır.
8) Sonra saçlar tıraş edilir veya kısaltılır. Bundan sonra normal elbiseler giyilir, eşiyle cinsel temas dışında tüm ihram yasakları sona erer.
9) Mümkün olursa, aynı gün ziyaret tavafı yapılır; iki rekat tavaf namazı kılınır; Ziyaret tavafından sonra artık cinsel temas da serbest olur.
10) Bundan sonra bayramın ikinci, üçüncü ve dördüncü günleri ilk, orta ve büyük ( akabe ) şeytana yedişer taş atarlar.
11) Veda tavafı. Taşlamalar bittikten sonra artık memleketlerine dönecek olan hacılar yüzlerini Beytullah tarafından ayırmayarak hüzünlü bir şekilde geri geri çekilir ve Harem- i Şeriften çıkarlar.
UMRE VE UYGULAMASI
Yalnız umre yapmak isteyen kimse, Mikat'ta, umre yapmaya niyet edip ihrama girer. Mekke-i mükerreme'ye girince umre için tavafta bulunur. Bundan sonra Safa ile Merve arasında yedi defa sa'y (bilgi yelpazesi.net) yapar. Daha sonra saçlarını tıraş ettirmek veya kısaltmak sûretiyle umresini tamamlamış ve ihramdan çıkmış olur. Artık Mekke'de kaldığı sürece Kabe'yi nafile olarak tavaf edebilir. Normal elbiselerini giyer ve kendisine daha önce helal olan şeyler yine helal olmuş olur.
Umrenin rüknü tavaftır. Vacipleri ise; Safa ile Merve arasında sa'y yapmak, tıraş olmak veya saçları kısaltmaktan ibarettir.
UMRENİN HACDAN FARKLARI
• Umre, hac zamanı dışında her zaman yapılabilir.
• Bir sene içinde ancak hac bir kez yapılabilir, ancak umre birden fazla yapılabilir.
• Hac farz, umre ise sünnettir.
• Umrede sadece ihrama girilerek Kabe tavaf edilir ve sa’y yapılır.
• Umrede vakfe, şeytan taşlama ve kurban kesme yoktur.
HACCIN EDASININ FARZ OLMASININ ŞARTLARI
1. Beden sağlığı ve sağlamlığı 2. Gerekli maddi güce sahip olmak, 3. Yol emniyeti:
HACCIN ÇEŞİTLERİ
A - İfrad haccı: Yalnız hac yapmaya niyet edilince, buna ifrad haccı denir.
B -Temettu haccı: Hac aylarında önce umre için ihrama girip, umreyi tamamladıktan sonra, aynı yılın hac aylarında hac için yeniden ihrama girerek yapılan hacca “temettu haccı” denir. Burada umre ve hac ayrı ayrı ihramla ifa edilmektedir.
C - Kıran haccı: Aynı hac mevsimi içinde umre yaptıktan sonra ihramdan çıkmadan yapılan hacca, “ kıran haccı ”; Kişi, umre ile haccı beraber yapmak üzere ihrama girer; umreyi tamamlar, ihramdan çıkmadan Hac görevini de tamamlar.
HAC FİİLLERİNİN HÜKÜMLERİ
Hac SURESİnce yapılan, farz, vacip veya sünnet niteliğindeki haccın fiillerine “ Menasik ” denir. Bu menasikten farz olanlara rükün adı verilir.
A - Haccın Rükünleri (Farzları):
1- İhram: Hac dışında yapılması mübah olan bazı şeyleri kendisine haram kılmak demektir. Hanefilere göre, ihram haccın rüknü değil şartıdır. Bu da niyet ve telbiye ile gerçekleşir. Hac veya umreye yahut her ikisine niyet etmek ve Allah için telbiye getirerek ihrama girmekle hac ibadeti başlamış olur.
2- Vakfe: Arafe günü, güneşin zevalinden, kurban bayramının birinci günü şafak sökünceye kadar, Arafat'ta kısa bir süre de olsa durmak
3- Tavaf: Tavaf, sözlükte; ziyaret etmek, birşeyin etrafında dolaşmak demektir. Bir terim olarak; Kabe -i Muazzama'nın etrafında yedi defa dolaşmak, anlamına gelir.
B - Haccın Vacipleri
1) Sa'y: Safa ile Merve arasında yedi şavtlık sa'yı yapmak,
2) Müzdelife'de vakfe
3) Mina'da şeytan taşlamak
4) Tıraş olmak veya saçları kısaltmak (halk veya taksir)
5) Veda tavafı ( Sader ): Hacıların Mekke'den ayrılacakları zaman, son olarak Kabe'yi Muazzama'yı tavaf etmeleri vaciptir.
İHRAMLIYA YASAK OLAN FİİLLER
A - Dikişli Giysiler: Erkeğin ihrama girmesiyle, başının tamamını veya bir bölümünü, dikişli veya dikişsiz bir örtüyle örtmesi haramdır. Kadın, ihramda üç konuda erkekten ayrılır: Dikişli elbise giymek, mest giymek ve başını örtmek.
B - Bedenini Rahatlatmak: İhramlının kokulanmak, saç ve kılları gidermek, tırnak kesmek ve benzeri yollarla rahatlaması caiz görülmemiştir.
C - Cinsel Yasaklar: Evlilik akdi, cinsi münasebet ve münasebete yol açan şeylerle ilgli yasaklar bunlar arasındadır.
HACLA İLGİLİ UYGULAMA
1) İhrama girmek.
2) Hacerü'l - Esved köşesinden başlanarak kudûm tavafı yapılır.
3) Sa'y . Safa ile Merve arasında, dört defa Safa'dan Merve'ye, üç defa da Merve'den Safa'ya gider gelir.
4) Yalnız hacca niyet eden kimse, sa'y'dan sonra Mekke'de yine ihramlı olarak kalır; dilediği zaman Beytullah'ı nafile tavaf eder. Zilhiccenin sekizinci günü Mina'ya gider, orada kalır.
5) Arafat'ta kalış. Arafe günü, güneşin doğmasından sonra Mina'dan Arafat'a gider. Öğle ve ikindi namazlarını imamla birlikte birleştirerek kılar (cem’i takdim). Haccın vakfe rüknünü ifa ettikten sonra, güneşin batışını müteakip Müzdelife'ye geçer.
6) Müzdelife'de gecelemek. Müzdelife; Mina ile Arafat arasındadır. Hacılar, burada bayram akşamı, akşamla yatsı namazını, şafak kaybolduktan sonra birleştirerek kılarlar (cem’i te’hir) ve güneş doğmadan önce Mina'ya gidilir.
7) Şeytan taşlama. Bayramın birinci günü, Akabe cemresine yedi tane küçük taş atılır.
8) Sonra saçlar tıraş edilir veya kısaltılır. Bundan sonra normal elbiseler giyilir, eşiyle cinsel temas dışında tüm ihram yasakları sona erer.
9) Mümkün olursa, aynı gün ziyaret tavafı yapılır; iki rekat tavaf namazı kılınır; Ziyaret tavafından sonra artık cinsel temas da serbest olur.
10) Bundan sonra bayramın ikinci, üçüncü ve dördüncü günleri ilk, orta ve büyük ( akabe ) şeytana yedişer taş atarlar.
11) Veda tavafı. Taşlamalar bittikten sonra artık memleketlerine dönecek olan hacılar yüzlerini Beytullah tarafından ayırmayarak hüzünlü bir şekilde geri geri çekilir ve Harem- i Şeriften çıkarlar.
UMRE VE UYGULAMASI
Yalnız umre yapmak isteyen kimse, Mikat'ta, umre yapmaya niyet edip ihrama girer. Mekke-i mükerreme'ye girince umre için tavafta bulunur. Bundan sonra Safa ile Merve arasında yedi defa sa'y (bilgi yelpazesi.net) yapar. Daha sonra saçlarını tıraş ettirmek veya kısaltmak sûretiyle umresini tamamlamış ve ihramdan çıkmış olur. Artık Mekke'de kaldığı sürece Kabe'yi nafile olarak tavaf edebilir. Normal elbiselerini giyer ve kendisine daha önce helal olan şeyler yine helal olmuş olur.
Umrenin rüknü tavaftır. Vacipleri ise; Safa ile Merve arasında sa'y yapmak, tıraş olmak veya saçları kısaltmaktan ibarettir.
UMRENİN HACDAN FARKLARI
• Umre, hac zamanı dışında her zaman yapılabilir.
• Bir sene içinde ancak hac bir kez yapılabilir, ancak umre birden fazla yapılabilir.
• Hac farz, umre ise sünnettir.
• Umrede sadece ihrama girilerek Kabe tavaf edilir ve sa’y yapılır.
• Umrede vakfe, şeytan taşlama ve kurban kesme yoktur.
HAC VE UMRE, ŞARTLARI, EDASI, ÇEŞİTLERİ, HÜKÜMLERİ, FARZLARI, VACİPLERİ, İHRAM (DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ DERSİ KONU ANLATIMLAR, DERS NOTLARI)
4/
5
Oleh
Yönetici
